YERALTI SULARI ve KAYNAKLAR

Konu: YERALTI SULARI ve KAYNAKLAR Çarş. Ocak 14, 2009 6:11 pm

YERALTI KAYNAKLARIMIZ

Dünyada olduğu gibi ülkemizde de önemli yeraltı kaynakları şu şekilde sıralanabilir :Yeraltı suları,petrol,kömür,doğalgaz ve çeşitli madenler.
1)Yer Kabuğunun Tabakalı Yapısı:

toprak,çeşitli kayaların aşınmasından oluşan,içinde çürümüş bitki ve hayvan kalıntılarını bulunduran bir karışımdır.Toprak kayaların aşınarak küçük taneciklere parçalanmasıyla oluşur.
Toprağın oluşmasını birçok faktör etkiler.Bunlarınbaşlıcalar,bölgedeki asıl kayanın türü,bölgede yaşayan organizma türleri,zaman ve iklimdir.Sıcakve nemli iklimlerde kayalar hızlı aşındığından,toprak çabuk oluşur.

2)Yeraltı Suları ve Yeraltı Oluşumları

Yeraltı Suları:
Tüm denizlerin sularını göz önüne alırsanız,Dünyada herkes için bol su olduğunu düşünebiliriz.Oysa dünyada iki tane temel içme suyu kaynağı vardır.bunlardan biri,yüzeyüzerinde,suyu tatlı olan göllerle nehirler,diğeri ise toprak altında depo edilmiş yeraltı sularıdır.
a)Artezyenler:
Bazen su içeren geçirgen kaya katmanı,geçirgen olmayan çanak biçimli iki katman arasında bulunabilir.Eğer su yanlarda yeterli yüksekliğe ulaşırsa,geçirgen olmayan tabaka delindiğinde,basınçlı su delinen yerden fışkırır.Bu tür kuyulara artezyen kuyu denir

Artezyen kuyusunun açıldığı yer su seviyesinin altında ise,kuyu açıldığındayeraltı suyu bileşik kaplar prensibine göre kendiliğininde fışkırır.

Kaynak Suları:Bazen yeraltı suyu kendiğilinden yer yüzüne çıkar Böyle sulara kaynak sular denir.Kaynaklar,genellikle doymuş kuşağın gözeneksiz kaya tabakasıyla tepelerin kenarlarında bulunur. Bu durumda su hiç bir yere gidemez,fakat yüzeye baskı yaparak dışarı çıkar.

Artezyen kuyuları ve kaynak suları küçük yerleşim birimlerinin ihtiyaçlarını karşılayabilir.

Kaynak ve kuyu sularının bulunduğu bölgelerde yerleşim alanları ve endüstri tesisleri kurmakson derece tehlikelidir.Yerleşim alanlarındanve endüstri tesislerinden çıkan atık ve kirli sular,gözenekli yapıdangeçerek kaynak ve kuyu sularına karışır. Sonuçta,toplum için önemi büyük olan kuyu ve kaynaksularıda kirlenmiş olur.

Dinlendirme: Su önce büyük havuzlara alınarak içindeki iri taneli madelerin dibe çökmesi sağlanır.

süzme:su,üst üste sıralanmış çakıl ,kum,ince kum katmanlarından geçirilir.Bu yöntemle suyun bulanıklığı giderilir.

Havalandırma: Dinlenen su fıskıye halinde havaya püskürtülerek veya birden akıtılarak havalandırılır.

Mikroplardanarıtma:Klorlama veya ozonlama yöntemi ile sudaki mikroplar öldürülür.Bu işlemler tamamlandıktan sonrasu depolaraalınarak yerleşim yerlerine pompalanır.

iyi Bir İçme Suyunda Aşağıdaki Özellikler Olmalıdır:
1-Renksiz,kokusuz,duru ve tadı hoş olmalıdır
2-içinde mikroplar ve başka canlı,cansız kalıntılar olmamalıdır
3-içinde vücut için yararlı madensel tuzlar yeterince olmalıdır

Yeraltı Oluşumları:
b>Sarkıt-Dikitler Ve Travertenler: Damla damla akan suyun biriktirdiği çeşitli minerallerden oluşan tortulkayaçlardır.Bu kayaçların mağaraların tavanlarından veya yanlarından buz saçağı gibi aşağıya doğru sarkan tiplerine sarkıtdenir.Mağaranın tabanından yukarıya doğru yükselen tiplerine ise dikit adı verilir.
Sarkıt ve dikit türü bir tortullaşmanın uygun şartları şunlardır:
1-Mağaranın üzerinde,kaynakniteliğinde bir kayacın bulunması.
2-Yağmur sularının aşağıya doğru süzülmesi.
3-Suyun damla damla ve sürekli akmasına neden olacak bir geçidin bulunması.
4-Mağara içinde buharlaşmaya ve karbondioksitin kaçışına önem veren yeterli hava akımının olması.
Travertenleramuk taşı olarak bilinir.Kalsitten oluşan,yoğun katmanlı kayaçtır.
ülkemizde başlıca traverten katmenleri Denizli'nin Pamukkale yöresinde,Tokat'a bağlı turhal ilçesinde ve Giresun'a bağlıAlucra ilçesinde bulunur.