DENETİM ODAĞI

Konu: DENETİM ODAĞI Perş. Ocak 15, 2009 1:01 am

Denetim Odağı

Denetim odağı, bireylerin yaşadıklarının ortaya çıkış nedenleri konusunda sorumluluğu kime ve neye yüklediği ile ilgili bir kavramdır ve kişinin yaşadıklarını yönlendirebilme gücü ile ilgili değerlendirmelerini ifade eder. Başka bir deyişle kişinin yaşadıklarını kendisinin ne kadar kontrol edebileceğini belirler. Denetim odağı genel olarak içsel ve dışsal denetim odağı olarak ele alınmaktaysa da insanların bir çoğu bu iki ucun arasında bir yerde bulunurlar ve hangi uca daha yakınsa ona göre nitelenirler. İçsel denetim odaklı insanlar yaşadığı olayların gelişmesinde ve ortaya çıkmasında kendilerinin belirleyici rol oynadığını düşünürken dışsal denetim odaklı kişiler hiçbir rolleri olmadığına inanırlar. Dışsal denetim odaklı insanlar yaşadıklarının kendisi dışındaki güçler (şans, kader, başka insanlar gibi) tarafından belirlendiğinde ve kendilerinin yaşadıkları olayın gelişiminde pek rollerinin olmadığına inanırlar. İçsel denetim odağına sahip insanlar ise yaşadıklarının büyük oranda kendi özellikleri (duygu, düşünce, davranış ve kişilik yapısı) tarafından belirlendiğini düşünürler.

İçsel denetim odağına sahip olan bireyler olumsuz bir şey yaşadıklarında ya da mutsuz olduklarında, bu durumu kendi çabalarıyla aşabileceklerini ve yaşamlarını değiştirebileceklerini düşünürler. İçsel denetim odağına sahip bireyler daha kolay rekabete girebilen, daha bağımsız davranabilen ve özgüveni yüksek bireylerdir.

Dışsal denetim odağına sahip bireyler davranışlarının ve yaşadıklarının kendisi tarafından yönlendirilemeyeceğine inanırlar. İçinde bulundukları olumsuz durumu değiştiremeyeceklerini, yaşamlarını yönlendiremeyeceklerini düşünürler. Kolayca çaresizlik duygusu yaşama eğilimindedirler.

Erol Özmen

Celal Bayar Üniversitesi Tıp Fakültesi

Psikiyatri AD Öğretim Üyesi